Alleen maar voelen?

Het kan zomaar gebeuren dat als je een ontwikkelingsweg aangaat in tal van missies die je helpen uitvissen wie jij bent, je plots inziet hoe gedachten jou op een dwaalspoor kunnen brengen. Gedachten die als bengelende wurmpjes jou aan het oppervlak vermakelijk afleiden in die grote zoektocht. Kronkelende overtuigingen, moddervette meningen en aalgladde oordelen zigzaggen met jou in het slik. Ze spartelen samen in gevoelsmoerassen, terwijl jij je een weg wil banen naar de kern van je ziel. Het kan gebeuren dat je je gedachten gaat mistrouwen. Je wil die wervelende lastpakken niet langer. Je verkiest de gevoelsweg. Eigenlijk zou je alleen nog willen voelen. Ik wilde alleen nog maar voelen.

Op mijn denken zat een spoor van smetvrees. Niet helpende gedachten bezorgden me een half leven aan last. Ik vreesde dat ze mijn ziel nog meer zouden bevlekken als ik er geen komaf mee maakte. Ik schreef me dus in voor events waar ik overal mocht zijn behalve in het hoofd. Ik kon me zomaar op de grond neergooien. Ik mocht keihard gillen, tranen luid laten vloeien. Wild in kussens slaan. Alles waar ik als kind straf voor zou krijgen werd hier aangemoedigd en uitgeleefd. Toegegeven deed het deugd om al die verbeten emoties, al die bittere tranen, al die tierende woorden en zelfs de slappe lach die over niets gaat, de vrije loop te laten. Jaren aan ingeslikte emoties uit mijn schooltijd, ineens vogelvrij verklaard! Wat hebben we ons als groep afgereageerd in die rage room. Wat was dat heftig. Er moet collectief veel uit in blèren en brullen geloof ik. Het ontladen van een heel spectrum aan gemoedstoestanden heb ik als verlossend beleefd. Tot ik op een keer besefte dat gedreven worden door emoties evenveel onrust brengt dan die veelheid aan gedachten. Ik snapte het niet. Voelen zou mij een uitkomst brengen. Ondertussen raakte in al die turbulentie niets vooruit. Er lijkt een verband te zijn tussen gedachtes en emoties, las ik. Emoties zijn sterkere reacties van het lichaam die reageren op ons denken of iets wat er in ons hoofd gebeurt. Ik huil om een bedachte frustratie, ben boos om een verdraaiing waarin ik geloof, wordt bang in mijn waanvoorstelling. Emoties zijn gekleurd door onze gedachten en dat maakt ze even wispelturig als het denken zelf. Denken we anders, dan voelen we ons anders. Emoties zijn enorm leerzaam, dat zeker. Ze wijzen aan in welke richting we denken. Emoties vertellen ons een heleboel over onze interpretaties. Gisteren kreeg ik te horen dat mijn ziekte-uitkering over een maand stopt. De controle-arts keurde mij grotendeels genezen, de arbeidsdeskundige adviseerde banen in een call-center, als postbode, aan de fabrieksband en dat op voltijdse basis voor iemand niet nog niet hersteld is van burn-out. Woede nam de overhand. Emoties van verontwaardiging, vernedering en verwijten wekte de vechter in mij. Het verhaal bij mijn emoties was: Ik voel me hier niet gezien, gehoord, begrepen. In het sussen van de vechter en in het geruststellen van het bange kind in mij kwam er ruimte. Wat wordt hier gevraagd? Ze porren me aan om werk te maken van mijn buitenleven. Ze dringen aan om mijn plaats in te nemen in de maatschappij. Als ik die verantwoordelijkheid niet opneem, beslissen zij voor mij. Ruimte innemen raakt aan een grote onzekerheid. Kan ik dat? Hoe doe ik dat? Al voelde ik de woede knarsetanden en de angst piepen achter de rug van mijn vechter, Gevoel zegt dat het tijd is om uit mijn comfortzone te treden om een stap te zetten in het leven, zoals ik ben, hoe spannend ik dat ook vind. 

Gevoel doet niet mee met de grillige gedachte of met de wispelturige emotie. Ik heb ontdekt dat voelen niet zo beladen is. Gevoel kan krachtig zijn, blijft echter kabbelend. Als een vol gevoel dat geen buikpijn bezorgt. Gevoel situeert zich in diepere lagen. In de zwarte koffie daar waar gedachtes en emoties in de schuimlaag dolen. Gevoel vertrekt vanuit innerlijke rust. Het geeft ons een duidelijk antwoord dat niet overstuur maakt. Gevoel is senang zijn met wat er is, in vrede met zichzelf. Het is op haar manier luchtig en nooit ingewikkeld. Het verstrikt zichzelf niet in onlogische kluwen. Het energiepeil blijft gestaag, anders dan de veel vragende energie van emoties en gedachten. Al raakt Gevoel tot diep in de kern, het kent niet de highs en lows aan het oppervlak. Voor mij is Gevoel dan ook de volwassen zus van de stampvoetende meid die haar zin niet krijgt of het uitgelaten meisje dat zich verliest in iets. Gevoel vertelt mij hoe ik in het moment sta, waar ik op dat punt ben, wat in het hier en nu voor mij klopt met wie ik ben, wat ik van daaruit te doen heb of net niet. Vanuit het helder Gevoel bedaart elke gedachte, gaat iedere emotie stilliggen als een tam dier dat vertrouwt op haar baas. Als Gevoel en Gedachte op één lijn staan met elkaar kan ik zeggen: Dit voelt voor mij nu juist. Dit klopt nu voor mij, antwoordt Gedachte. En ik mag even met vakantie, antwoordt Emotie geamuseerd. 

Ik heb dus eerst het verschil mogen ervaren tussen een emotiemens zijn en een gevoelsmens. Ik heb ontdekt dat ik geen wandelend hoofd ben zonder lijf en evenmin een wandelend lijf ben zonder hoofd. Er is denken èn voelen. Je kan het hoofd onmogelijk in de kou laten staan door elke gedachte te vermijden. Hoofd haalt je sowieso in. Opgekropte emoties geven buikpijn. Emoties negeren is zinloos. Het verschil met vroeger is dat mijn leven toen één groot theater was en dat ik nu naar het theater ga als ik ervoor kies. Ik weet beter hoe terug te keren naar mijn voelbasis, word sneller kalm in het oog van de storm. In dat oog probeer ik dichtbij mijn lijf te blijven. Ik kan adem inzetten om mij doorheen de gedachte-rukwinden van mijn brein-storm te helpen. Ik weet meestal hoe te schuilen onder een zwaartedeken tot de gedachterust wederkeert. Laat ik de zeilen van weerstand neer om languit op de grond te liggen, kan ik staren naar die tonelen die zich afspelen in die bovenkamer van mij. Soms griffen hersenspinsels mijn voel-vel open. Emoties sijpelen erdoor heen. Emoties zijn altijd hevig in bepaalde zin, of het nu prettig of onprettig raakt. Het baadt tussen extase en verveling in, in de slappe lach of een stortvloed aan tranen, in doodsangst of een woedeuitbarsting, in euforische blijheid of in verliefdheid. Waar drama zich uitleeft, staat emotie enthousiast op de eerste rij.

Het is duidelijk dat mijn basis de Gevoelsmens is. In rust voelen wat in het hier en nu gevoeld wilt worden. In de alleenheerschappij van de gedachte maak ik onwijze beslissingen, vooral als angst er zich ermee moeit. Het lukt me te zeggen: Hé koest jullie. Ik voel jullie. Ik hoor jullie. Ik zie jullie. Jullie mogen er zijn. Maar houdt pas op de plaats voor het Gevoel en werk samen!  Eigenlijk zijn alle tools in ons aanwezig om harmonisch te leven. Alleen is onze innerlijke kompas zoek geraakt in een kunstmatige orde die in over-gestructureerd willen zijn, onnatuurlijk wordt. We hebben alles flink door elkaar te schudden zodat elk denkdeel, emotie- en voeldeel op de juiste plaats komt te staan. Elk onderdeel vertelt ons iets, heeft zijn functie. We zijn denken èn voelen.

Mademoiselle Marteaux