Eros en Thanatos, de twee levensdriften.
Het is interessant dat we als één persoon met één ziel behoorlijk ambivalent denken, voelen en handelen.
Plato en zijn twee paarden: Eros en Thanatos verduidelijken de twee tegengestelde krachten in de mens; zijn levensdrift en zijn doodsdrift. Het witte paard Eros staat in zijn vol ornaat voor aangeboren levenslust. Vanaf onze geboorte en zolang we geluk ervaren, neemt het witte paard de leiding. Zolang we van onze primaire verzorgers goed gedoseerde Oersoep krijgen in Voeding, Veiligheid en Validering, voelen wij ons verbonden met Eros. We ontvangen de wereld met open armen, treden het leven met een lach tegemoet. Voelen ons gewaardeerd en waarderen anderen. Hebben lief en worden geliefd. Nieuws- en leergierig naar het leven. We ervaren flow waarop we meegaand dobberen. Eros aspireert verbindende kwaliteiten. In een gigantische stroom aan pulserende energie brengt de Eros in ons tot uitdrukking : Zin, zin, zin in het leven!
Bijna onvermijdelijk raken we jong gekwetst. Sommige kinderen missen permanent een belangrijke portie Oersoep of wordt de Oersoep is slecht gedoseerd: dan heel veel ineens, dan helemaal niets meer. Als kind beginnen we vervolgens te twijfelen aan onszelf. In hun loyaliteit nemen kinderen de schuld in eerste plaats altijd op zichzelf. Later pas leggen ze de schuld buiten zichzelf als bescherming voor nog meer oordeel en verwijt. Existentiële angsten nemen toe in de indruk dat ze niet voldoen. Ze beleven onveilige gevoelens en verliezen vertrouwen. Ze ervaren het leven als hard en verharden. Ze sluiten spontaan af voor het nieuwe, omdat ze geleerd hebben om eerst de kat uit de boom te kijken. Ze houden we afstand, ook al voelt het tegennatuurlijk om dat te doen. Zo sluipt verdriet in hun wezen. Het lijkt wel of het leven zich tegen hen keert, het leven waar ze zin in hadden. Kinderen leren vluchten, vechten of bevriezen om staand te blijven.
Bij elk nieuw trauma wint het zwarte paard aan macht. Vanuit een sterke overlevingsdrang gaat Thanatos in zijn tienerjaren strijden, wegrennen of verstijven. Dit paard is onstuimig als de jongeling zelf. Het vindt geen rust. Het is krijgt trekjes van een solist; wordt waakzaam voor potentieel gevaar. Al is er geen risico want die alerte staat is eerder gewoonte geworden. Uit voorzorg. Hoe groter het jeugdtrauma, des te groter groeit de ambivalentie tussen de twee trekkende krachten in ons. Eros in zijn verbindend vermogen. Thanatos die verbindingen uit de weg wil gaan. Die twee werken elkaar tegen in een contradictorisch spel dat aanvoelt als een ware uitputtingsslag. Het voelt als gas geven en op de rem duwen tegelijk. Het ding met Thanatos is dat het zichzelf in stand houdt via selffulfilling prophecy. Overtuigd van zijn gelijk dat zijn wereld onveilig is, zijn staat frauduleus is, mensen onbetrouwbaar zijn, maakt hem defensief en dat gedrag lokt nieuwe onvrede op. Het voedt steeds het oertrauma: "Je was er niet toen ik je nodig had, nu doe ik het alleen, laat me maar". Het is niet zo dat Eros de goed kracht is en Thanatos de slecht macht. Dit duale denken mag overstegen. Ieder paard heeft zijn doel. Teveel Eros houdt ons naïef, in te goed vertrouwen. De realiteit is deels onveilig, de staat is gedeeltelijk frauduleus en een deel van de mensen zijn onbetrouwbaar. Thanatos is de drijvende kracht die ons wakker houdt voor wat er niet werkt voor ons. Hij herinnert ons aan ons bestaansrecht. Hij is de koorts die onbalans doet stuiptrekken. Thanatos breekt tot op de bodem af om te herbeginnen, als het moet. Thanatos laat ons sudderen in het spanningsveld tot we zelfs opstappen uit onze beperking. Hij is de depressieve toestand, hij is het punt van inkeer. Thanatos port ons aan om uit donkere gedrochten op te rijzen. Hij is de modderige bodem waarin de lotus gedijt. De schaduwzijde is even zinvol als de lichtkant.
Ik ken het op hol slaan beide paarden in de exuberantie van Eros en in de melancholiek van Thanatos. Het is de taak van de Wagenmenner om alle twee paarden in te tomen. Waar was mijn Wagenmenner al die tijd?
Zonder Wagenmenner kan Eros overschaduwd geraken door de in macht toenemende Thanatos tot in een neerwaartse spiraal. Thanatos kan niet uitgeschakeld worden in dit aards leven, want hier horen duisternis en licht onvermijdelijk bij elkaar. Een goede Wagenmenner is bewust van beide krachten. Het durft allebeide onder ogen zien. Het kent en eert de licht- en schaduwkant als gelijkwaardig tegengesteld. Als dag en nacht, eb en vloed, wit en zwart. Deze tegengestelde krachten streven er niet naar om van elkaar te scheiden, wel om zich met elkaar te verbinden. De Wagenmenner weet dat. Het gaat de paarden op elkaar afstemmen tot ze samenwerken in plaats van tegenwerken. Het stuurt bij waar nodig is, houdt ons aards voertuig overeind.
We zijn de enige die onze Wagenmenner kunnen installeren. Het is aan ons om wijs de teugels te leiden. Als Eros en Thanatos in balans zijn, maakt de solistische kracht mij sterk en onafhankelijk; een soeverein mens dat zelfstandig kan denken, voelen en handelen. Assertief en krachtig kan ik mij verdedigen als het nodig is. Mijn Thanatos stelt grenzen. Het kan heftig zijn, maar enkel als het moet. Mijn basis is Eros, het vertrouwen. De sociale kracht maakt dat ik verbinding aanga met mezelf en met de andere. In overgave kan ik mezelf kwetsbaar opstellen. Ik vergeet niet wie ik in wezen ben, vanwaar ik kom. Als mens lief ik het zachte warme. Ik word graag omringd. Ik zorg graag voor... laat mij verzorgen. Het geven en het nemen zijn in evenwicht.
Om het zwarte paard op dreef te houden, slaat de Wagenmenner piketpalen: het weet naar welk doel het streeft. Hij stelt leefregels die ervoor zorgen dat paarden niet te zeer opgejaagd raken. De Wagenmenner is een toegewijd teamgenoot van de ziel. Het bestuurt het voertuig zo dat het optimaal kan werken in dienst van onze zielenmissie in dit leven. De missie die nauw betrokken is bij het Japans concept Ikigai dat staat voor jouw unieke blauwdruk uitleven: datgeen waar je van houdt, waar je goed in bent, die de wereld kan dienen en waarmee je je geld kunt verdienen. De passie-volle levensstroom die door je heen stroomt en talent combineert met werk dat verdienste oplevert, is het doel van mijn Wagenmenner met de paarden.
Mademoiselle Marteaux