In de dynamiek van dominant of onderdanig. 

In ons leven trekken we de tegenstelling aan. Het is als een magneet. De minpool trekt vanzelfsprekend plus aan. Tegenover ons staat een spiegel die de controverse laat te zien van wat wij doen. Een contrast dat ons prikkelt, plaagt of irriteert. Iets wat wij helemaal niet zijn. Waarom trok ik overwegend die oer-autonome persoon aan? Dat hyper-zelfverzekerd karakter. Het grote imago met het leven piekfijn op orde. Waarom charmeerde ik de dominante man? Niet alleen in partners. Overal daagden assertieve personaliteiten op in mijn leven. Een typisch verschijnsel dat lange tijd een ongekend mysterie bleef. Vast karma, dacht ik. Tot ik de tegenstelling inzag: in verhouding tot mannen was ik gewend te switchen in smeuïge toffee. Ik werd een zoet snoepje. De onderdanige. Het doorvoelen van de dynamiek vervolgde met het ontwikkelen van mijn innerlijke man. De weke kern krijgt gaandeweg meer stevigheid in het aangeven van grenzen, opkomen voor mezelf, een zelfstandig leven leiden, tijd alleen doorbrengen en in ook het laten horen van mijn stem. Mijn keuze. Het valt op dat mannen die het laatste jaar in mijn leven zijn, zachter zijn. De ommekeer start met het contrast recht in de ogen te kijken en onverbloemd te zien dat wat ik aantrek de tegenstelling is, die in mij even heftig is. Hoe kom ik tot balans in mezelf? Hoe kan de onderdanige haar dominante kant ontwikkelen? Dominant zonder arrogant te worden. 

De dynamiek tussen de dominante en de onderdanige valt op aarde zodanig op, daar is haast niet naast te kijken. Het lijkt alsof we blijven hangen in een prehistorische drive van roedel-drang met alpha's en gevolg. Mensen zijn kuddedieren, wordt gezegd. Een overblijfsel uit de oertijd? Wat voedt die dynamiek nu we niet langer hoeven overleven? Dan valt het kwartje. Al baadt ons merendeel in overvloed, de westerling overleeft nog steeds. De schaarste uit de oertijd is als het ware naar binnen getrokken. Niet in het te weinig hebben, maar in te weinig zijn. Het is een onzichtbare leegte dat aan de oppervlakte uitpuilt in massa's die het ego volproppen, terwijl de ziel hongert. Zielenhonger die te maken heeft met gemis aan zingeving en verbinding. Als we leegte ervaren vanbinnen, zijn we gretig naar buiten gericht. Dan gaan we heel veel dingen doen om die leegte op te vullen. We willen van alles hebben. Steeds weer en steeds meer. Niet alleen maar spullen, nog meer afleiding in aandacht en aanzien. We gaan er alles aan doen om goedkeuring te krijgen. We zijn vooral bezig met wat de ander wil. Met wat economie vraagt om draaiende te blijven. We stemmen af op behoeftes van de wereld. We zorgen vooral voor onze omgeving. Dan verdienen we het schouderklopje, dat knipoogje, de tien op tien. De goedkeuring doet ons opleven. Het applaus geeft bestaansrecht, hoe sterker hoe meer. We dienen dan tenminste. We horen erbij. Want op onszelf, bestaan we dan? In de behoefte aan invulling en affirmatie creëeren we mee de veelheid van wat er op ons afkomt. Hunkerend naar bevestiging die zoet smaakt, om daar alsmaar meer van te vragen door alsmaar bij te duwen. Als we geen erkenning krijgen, blijven we verdwaasd achter of storten emotioneel in. Voelen ons een poos waardeloos. Krijgen de indruk dat niemand rekening houdt met wie wij zijn. Welkom in de dagelijkse realiteit van de onderdanige. 

De andere kant van de medaille - het dominante - is hetzelfde verhaal in een ander jasje. Er zijn mensen die alle aandacht opeisen als vanzelfsprekend en daarin ook keer op keer slagen. Ze vinden het normaal dat mensen voor hun waaieren. Ze claimen de buiging. Ze laten zich piekfijn verzorgen. Ze weigeren resoluut stil te staan bij wat hun zelfzucht met de ander doet. De medemens in een vingerknip of oogwenk laten verschijnen, lijkt hun bestaansrecht. Illusie want zonder onderwerping kan deze overheersing niet bestaan. Die arrogante kant is niet minder een afhankelijke leegte vanbinnen die persé door buiten opgevuld moet. De sterke positie van de dominante èn de slaafse positie van de onderdanige zijn het kat en muis spel van de leegte die geen eigen invulling kent. Zielenhonger die wacht op iets wat echt vult, werkelijk voedzaam is. Ego zoekt naar de kortstondige bevrediging in het onderhouden van rollenspelen. Haalt de onderdanige de extra deadline van een baas die van geen ophouden weet, alsmaar doorgaat in doof zijn voor de signalen van zijn overwerkte werknemers. Haalt de dominante baas nog meer bloed onder de nagels van werkers omdat dat machtsgevoel hem de illusie van succes geeft. Of voelt het voor hem evengoed dat hoe diep de ander buigt, de knagende leegte in hem van al 't ja-knikken en beleefdheidsbetuigingen nooit genoeg krijgt? 

Onbewust kiezen we op jonge leeftijd om ons voorbeeldig, braaf en dienstbaar op te stellen. Of om de troon te bezetten, sterk en leidend. We identificeren ons met de rol van valse hoop of valse macht. Zeggen dan makkelijk: zo ben ik nu eenmaal. Is dat zo? Heb je een verlegen persoonlijkheid of doe je zo, omdat je zelfvertrouwen mist? Sta je op de achtergrond omdat je karakter bescheiden is of ben je eigenlijk gewoon bang? Ben je opvallend luid in een extraverte aard of doe je zo om gehoord te worden? Ben je een geboren leider of heb je jou die eigenschap toegeëigend om niet langer met je te laten sollen? Ik heb vooral de schort gedragen. Hoort die short bij wie ik ben? Of heb ik mij die zelf aangebonden om de leegte in mij te vullen met waardering krijgen omdat het bang meisje in mij zich zowel zwak voelde en erkenning zocht? Rollen kunnen trouwens ook wisselen. Bijvoorbeeld de man die thuis niets te vertellen heeft, waar de vrouw de broek aan heeft en het gezin bestuurt, neemt als tegenstelling op het werkterrein de rol op van tiran.

Als ik denk aan loskomen uit de gewoonlijke rol, vind ik het niet gek dat BDSM en Kink tegenwoordig in zijn. Niet voor niets oefenen mensen in seksueel spel om zich los te wrikken uit de gijzeling van de eenzijdige rol. Wie zich vastgebonden heeft gevoeld voor een groot deel van zijn leven, wil ervaren hoe het voelt om zelf iemand vast te binden. Het is niet vreemd dat de directeur van een voornaam bedrijf een SM-meesteres opzoekt waaraan hij zich kan onderwerpen. Voor kort heb ik latex gevoeld, de zweep vastgehouden, grote plugs in handen gehad al schoot ik hiervoor in de hangijzers; tot ik vrij snel besefte dat mijn vet oordeel niet strookt met wat ik uitdraag: zonder oordeel ervaringen aangaan en direct voelen wat er in mij gebeurt. Een gevoel dat uit een zelfverzonnen verhaal, mij een nieuw inzicht geeft. Als kinderlijke onschuld dat de dingen nog niet bij naam kent, nog minder het gebruik ervan weet, liet ik mij verwonderen door het gevoel wat elk voorwerp bij me opriep. Ik heb er kort mee gespeeld buitenom het seksueel spel. Er kwam een doorbraak in het begrijpen van het spel van de tegenstelling bij het voelen van de beide kanten van de medaille. Ik heb ervaren dat geen rol mij diepe vervulling kan geven. Ik heb wel leuk gespeeld met rollen. En tegelijk voel ik:

Willen we die uitersten blijven beleven? Zijn we eigenlijk niet allemaal op zoek naar die balans in onszelf? Het evenwicht dat assertief verzoent met sensibel zonder dat de kwaliteit doorschiet in het extreem? Hoe zou het zijn om vrijwillig te kiezen tussen leiding nemen of in overgave zijn, zonder ons te verliezen in een vaste dynamiek? Wat er buiten onszelf gebeurt, aan het stuur te blijven van het eigen zielenvoertuig? In basis bedienen we dan onze wensen, vullen eigen behoeftes in. De ander is welkom, maar niet langer nodig. Als ik daarnaast even de leiding doorgeef omdat ik het zelf niet meer weet, is dat ok. Of ik bewust stil ben omdat ik nog niet thuis ben in die stof, kan dat. Als de ander in moeilijkheden is en ik de touwtjes een poos in handen neem, prima. Leg de lat niet te hoog. We zijn op weg naar fysieke autonomie en emotionele volwassenheid. We zijn onderweg om de leegte in ons te volschenken met een inhoud die beter past vanuit zelfliefde, om te komen tot zelfrealisatie. Vechten tegen de rol die op dit moment domineert heeft weinig zin. Bewust worden wat we gewoonlijk doen en doorzien dat we een leegte aan het opvullen zijn met rollen. Bereid zijn te kiezen om de leegte in de gaan inclusief de ongemakkelijke gevoelens die daarmee gepaard gaan. Hoe meer we vertrouwd raken met onze leegte, hoe minder opvulling zoeken we van buiten uit. We hebben de leegte te doorvoelen om te ontdekken waar onze volheid zit. Dat geeft zin, heb ik ervaren. Zo breekt de onderdanige los uit de boeien van het dominante. Dan laat het dominante spontaan de scherpe zweepslag los. De rollen verliezen aan macht. Rollen worden dan keuze. Als dat gebeurt, ebben straf- en beloningssystemen die ermee samengaan, weg. Die rust en eenvoud die het leven dan krijgt! Verademend! Of we dan verlost zijn van al genetische overblijfselen van toen, weet ik niet. Eigenlijk doet dat er weinig toe. 

Mademoiselle Marteaux