Help je me even met dit Hoofd Stuk juf?

Finn lag languit op de klasvloer met ruim dertig gespannen blikken op hem gericht.

"Wat scheelt er Finn?"

Met gesmoorde stem antwoordde hij enigszins theatraal.

"Het gaat niet meer juf. Mijn hoofd is stuk."

In mijn opgeleid fatsoen verzocht ik hem tot stilzitten en vervolgde de les over het werkwoordelijk gezegde. Ik voelde hoe de warmte van het digibord mijn brein als in een hooikist verder gaarde. Pas later drong tot me door hoe oprecht het zou geweest zijn als ik me naast Finn had neergelegd: ook mijn hoofd is ook stuk. Om het nog breder te trekken, er ligt straks een kettingbotsing aan broken brains in een doodgewone basisschool. Niet anders, dan elders.

Het verstrooide brein van Gabor Mate was een openbaring in het begrijpen dat een leven aan overspanning, een ondertussen tergend laag zelfbeeld en behoorlijk uitgeblust imago. Voor een belangrijk deel het gevolg van eenzijdig onderwijs dat de vele creatieve talenten van een beeldend brein nauwelijks aanspreekt. Ik werd leerkracht om het sprankelende, het beweeglijke, het intuïtieve, het beeldende en het innoverende een waardige plaats te geven, alvast in mijn lesrooster. Het was mijn wens dat school makkelijker zou worden voor het beeldrijke kind, makkelijker dan het voor mij was geweest. Dat voornemen werd strak ingesnoerd door een stug systeem dat nauwelijks ruimte laat voor 'bijzaken'. Hoofdpunten blijven cijfer- of letterreeksen in lange zinnen en omvangrijke sommen op zwart-wit bedrukte bladen. Zit-stil in een monocultuur van hokjes-denken. Worden 'Hoe Het Hoort' in plaats van 'Wie je bent'. Dat is nogal wat voor een sensatiezoeker. Ons hoofd zit anders in elkaar. Als een paradijsvogel in een tropische wildernis is het best sensationeel daarbinnen. Als een explosie van exotische geuren, expressieve kleuren en intense ervaringen die in hun chaos alsnog een samenhangend geheel vormen. Verhalen ontspinnen er zich in veelkleurige woordwebben. We maken de wereld mooier met ons voorstellingsvermogen. Een begaafdheid die hoog ingezet zou kunnen worden voor vernieuwing en vooruitgang.

Hoe is dit kind intelligent, eerder dan, hoe intelligent is dit kind, vraagt Gardner zich af in zijn werk over meervoudige intelligenties. Hij haalt het muzikaal-ritmische, lichamelijk-kinethetische, visueel-ruimtelijke, naturalistische, inter- en intrapersoonlijke aan, als evenwaardige slimheden. Terwijl ondertussen school mikt op high potentials die een goed gevulde klapper aan mathematisch-linguistische uitdagingen inclusief privé-juf krijgen om zich optimaal te ontwikkelen. De groep beelddenkers ofwel zwakke leerlingen, moeten weer aan de instructietafel voor verlengd onderricht om alsnog hun linkerhersenhelft te vervetten met de massa aan rekenmeel en taalkorrels. Hun talentenjacht beperkt zich verder tot een wekelijks knutseluurtje in een vastgelegde kleurplaat, knip- of kleefopdracht. In hun vrije tijd gaan ze naar ergo en logo omwille van hun 'probleem'. Ze hebben dyslexie, hooggevoeligheid, ASS, aandachts- en hyperactieve problematieken. Zouden abstract-denkers in beeldend onderwijs gediagnostiseerd worden als Imagination Deficit Disorder, Hardly Sensitive Person of in brede zin met Anti-Creatieve Spectrumstoornissen, vraag ik me af? En dan zie ik ook dat we goed op weg zijn, dat de eerste stapstenen gezet zijn in het erkennen van rechterhersenhelft.

Finn had het lef te gaan liggen voor dit nieuw hoofd-stuk in het onderwijs. School zou voor beelddenkers een zonnig feestje mogen zijn, waarin ook zij uitblinken. Met beelddenkers wordt de dag van morgen vast veelkleuriger, als een magenta blozende bloem dat het strakke productiebos opfleurt. Als een paradijsvogel in het hart van een bruin gespikkelde spreeuwenzwerm. Dat tikkeltje speciaal.

Mademoiselle Marteaux