Waarin ben jij autistisch?

Het gevoel dat je er niet tussen past, is een rotgevoel. Mensen zijn van nature sociaal, willen zich verbonden voelen met anderen. Dat behoeft geen theorie.

Alsof het gisteren was, herinner ik me hoe overweldigend de eerste schooldag als vierjarige was geweest. Ik stond op de speelplaats en snapte niet waarom klasgenootjes zo naar elkaar uithaalden, waarom sommigen mee mochten spelen en anderen niet, waarom het geschreeuw zo hard moest, waarom liegen zo gangbaar was. In de klas begreep ik niet wat onderwijzers van me wilden, hoe hiërarchie werkte en wat eigenlijk de hele opzet was van deze instelling. Hoe erbij te horen in een kluwen van unheimliche gedragslijnen, bleef voor mij een wonderlijk raadsel. Als uitzonderlijk gevoelig, buitengewoon meelevend, opvallend openhartig, volstrekt oprecht, bovengemiddeld vindingrijk en vooral goedgelovig muurbloempje, raakte ik geen stap vooruit in mijn streefdoel om deel uit te maken van het gangbare doen en laten. Ik bleef het buitenbeentje dat geen uitzondering wilde zijn.

Vandaag scheur ik een blaadje van de Happiness Kalender 2021 die ik twee winters terug als kerstcadeau van mijn vriend kreeg. Het bijhouden van een scheurkalender is nooit mijn sterkste kant geweest. Zo nu en dan, in een zeldzaam moment van bezinning, scheur ik dan toch een blaadje. Ik citeer de spreuk van Maandag 10 oktober 2021: Het mooiste in de wereld is weten hoe je bij jezelf kunt horen. Als je bij jezelf hoort, ben je je eigen goede vriend, partner en reisgenoot. Die komt binnen.

Vooral omdat buitenshuis werken als muurbloempje lastig wil lukken, loop ik nu een langdurig traject dat vordert in een indicatie ASS. Autisme Spectrum Stoornis. Straks staat het zwart op wit, past mijn identiteit officieel binnen het vakje autistisch. Zo hoor ik tenminste ergens bij, zei ik tegen een vriendin. Ach, antwoordde ze met een duidelijk minder bezwaard gevoel, we zijn toch allemaal autistisch in iets. Er zijn mensen waarbij de frituur op zondagavond vaste stek is. Dat is toch super autistisch. Als je comme il faut moet douchen vooraleer naar het werk te kunnen. Mooi autistisch. Als je nergens de lol van inziet en elk woord zo letterlijk neemt, serieus autistisch. Mijn leidinggevende die uit zijn dak gaat als hij tijdens de lunchpauze weer yoghurt morst op zijn poloshirt. De gepensioneerde buurman die elke dag precies om half twee de hond uitlaat. De politieagent zo strak door de bocht, zonder greintje medeleven. En ga zo maar even door. 

Waarin ben jij autistisch? vraag ik nu geamuseerd. Ik lees trouwens op de site van NVA – Nederlandse Vereniging voor autisme – hoe je autisme kunt herkennen: loyaal, nauwkeurig, talent voor specialisatie, voorkeur voor een-op-een contact, eerlijk en recht door zee, buiten vaste kaders kunnen denken. Bij deze volgens NVA typische kenmerken van autisme, raden ze aan om een gz-psycholoog of psychiater te raadplegen. Eindelijk begin ik de grap ervan in te zien. We zijn met zijn allen een hartstikke grote autistische familie. Ik ben niet zozeer een uitzondering. Ik ben gewoon een minder luidruchtig muurbloempje dat geen friet hoeft op zondag en als het even niet anders kan, ook ongedoucht naar het werk kan.

Mademoiselle Marteaux