Lief zijn voor jezelf.

Lief zijn voor jezelf als beloning omdat je iets goeds deed is overduidelijk. Je kwam tot goed resultaat, voldeed aan verwachtingen, haalde een deadline, ontving een bonus, kreeg complimentjes, rondde de klus af. Jazeker kan je lief zijn voor jezelf als schouderklopje na een inspanning. Dan gun je jezelf de traktatie. Voor wat, hoort wat, zo zijn we opgevoed. De ware kunst van zelfliefde is: kun je ook lief zijn voor jezelf als het even niet meezit?

"Mag ik naar de sauna als ik niet werk?", vroeg een onzeker stemmetje in mij. "Mag ik nieuwe kleren kopen nu ik van een uitkering leef?" Een stem in mijn hoofd vond het geen evidentie meer want voor wat hoort wat, weet je nog? In het afkeurend denken behandelde ik mezelf slecht in de beginfase van de burn-out. Iets in mij vond dat ik het niet meer verdiende om mezelf te belonen. Ik stond dichterbij de sanctie dan de premie. In het loslaten van onze gewoonte om te straffen of te belonen, begon ik met liever zijn. Het was geen lief zijn zoals: jezelf iets cadeau geven nadat jij bepaalt, of iemand anders beslist , dat je iets verdiende. Het is volmondig Ja! zeggen tegen alles wat je bent en vooral knikken naar die trekjes waarvan 'men' vindt dat ze ongepast zijn. Zelfliefde is compassie tonen, ongeacht of je presteert of niet. Egaal of anderen blij zijn met jou of niet. Je staat klaar voor jezelf. Altijd. Je raapt je bij elkaar. Wat er ook gebeurt. Je motiveert je. Hoe diep je zit. Je leert jezelf niet op de kop te geven. In plaats daarvan leer jij je troosten als een gevallen kind. Je spreekt bemoediging uit voor de spiegel, geeft je een ruggensteuntje, legt jezelf in bad of in bed met een warme kruik als je je killig voelt vanbinnen. Wetend dat al die nare emoties voorbij zullen gaan. Wachtend tot de stormvloed in je hoofd kalmte hervindt.

Aan de grond van ons bestaan is er niets meer om te belonen. Je raakt overspannen, je bent depressief of wordt ziek. Je faalt. Hoort commentaar. Krijgt je ontslag. Vliegt buiten. Telt niet langer mee. Zit volledig vast. Presteert ondermaats of nul komma nul. Voelt je een nietsnut. Niet de moeite waard. Hoe makkelijk is het dan nog om jezelf te lieven? Vooral daar, op de bodem van jouw handel en wandel, is de liefde gevraagd. Het hoeven niet eens dramatische toestanden te zijn om de totaliteit die jij bent te leren lieven. Wij zijn, zonder uitzondering, allemaal geprogrammeerd tot het belonen van 'goed gedrag' om onze schaduwen in bedwang te houden. Ik zie andere manieren om met schaduwzijdes om te gaan dan straffen of belonen. 

Zelfliefde inclusief gebreken vraagt pit. Het vraagt: saboterende stukken aankijken, aanstelleritis uitdrijven, komediespel inperken, driftbuien afbakenen. Want met zelfmedelijden geraak je niet ver. Met projectie van jouw pijn op mensen of dingen, kom je geen meter vooruit in je zelfliefde project. Zelfmededogen is geheel anders dan zelfmedelijden. Zielig doen door jouw misère in andermans schoenen te schuiven heeft niets te maken met liefde. Toegeven dat je bang bent of niet weet wat te doen; die kwetsbaarheid uitspreken is het oprecht wel. Je hoeft niet altijd leuk te zijn, weet je. Stel je een plek voor waar je niet leuk hoeft gevonden te worden. Een plek waar je heerlijk onvolmaakt mag zijn. Je imperfectie maakt jou tot mens. De toverformule voor jouw liefdesverdriet is: "Nee, ik kan niet altijd goed doen voor ieder. Want als ik dat doe, dan ga ik aan mezelf voorbij. Soms heb ik Nee tegen jou te zeggen om Ja naar mij toe uit te kunnen spreken." 

Vera Helleman schrijft in haar boek "De Emotie-encyclopedie" in het hoofdstuk met loyaliteitsconflict. "Ik neem geen verantwoordelijkheid voor jou van jou over, want daarmee maak ik jou afhankelijk van mij en dat is geen krachtige positie. Weet je wat, ik doe het je voor: ik neem verantwoordelijkheid voor mijn welzijn en laat jou vrij om te doen wat goed is voor jou." Hier stopt het loyaliteitsconflict om met andermans pijn mee te lijden. Dat wil niet zeggen dat de pijn van een ander je niets kan schelen! Je voelt het en het raakt je. Die oprechte geraaktheid is niet energie-rovend zoals bij mede-lijden. Het proces van de andere, laat jij bij de andere. Lief zijn voor jezelf is compassievol zijn voor jouw kwelling en voor het ongeluk buiten jou, maar niet mee lijden om het simpele feit dat medelijden een gigantisch energielek kan zijn. Energie dat je best slim kan inzetten.

Lief zijn voor jezelf betekent dus als eerste loyaal zijn aan jezelf. Keuzes maken die je welzijn ondersteunen terwijl je de volle verantwoordelijkheid draagt voor elke keuze die jij in jouw leven maakt, hoe de uitkomst ook uitdraait. Als een ervaring tegenvalt, ben je er als eerste bij om jouw emo-wonde te verzorgen. Je draagt bij aan jouw eigen herstel. Jij geeft daarbij de strengheid op. Je laat beloningssystemen gaan. Leun wat meer achterover en geef jezelf een break. Wieg de innerlijke criticus in slaap. Neem je emoties waar en laat ze los. De voorbije jaren heeft die instelling mijn energieveld aangesterkt. Sterk als een zachte, superzachte kracht.

Mademoiselle Marteaux