Zakken in het schaduwstuk om te rijzen naar het lichtdeel.

One does not become enlightened by imagining figures of light, but by making the darkness conscious. – Carl Jung - iemand met zijn schaduw confronteren is hem of haar het licht laten zien.

Waarom doet hij weerom wat hij doet met mij? Waarom spreekt zij weeral zoals zij spreekt met mij? Herkennen we die vlijmscherpe focus op wat andere mensen denken of zeggen over ons? Beseffen we het vingerwijzen naar al die situaties die ervoor zorgen dat het niet zo goed lukt met dingen in ons leven? Het wijzen naar partners die ons niet blij maken. Het wijzen naar vriendschappen die op de klippen lopen. Het wijzen naar bazen als makkelijk mikpunt voor een berg aan ellende. Het wijzen naar kinderen als opvoeding niet van een leien dakje loopt. Vingerwijzen lijkt de directe oplossing om onszelf vrij te stellen van een schuldgevoel, al brengt het ons geen stap verder met die dingen die we anders willen zien in ons leven. Wat als die vinger niemand anders meer heeft om naar te wijzen dan naar zichzelf? Of die beweging zich zet uit vrije wil? In de rechtsomkeer van een vinger die wijst naar binnen kan het schaduwwerk beginnen. Want alle draken die ons buiten het leven zuur maken, zitten eigenlijk in onszelf. Ze vragen om onze aandacht en hebben onze liefde nodig. De naar binnen gekeerde vinger verwijst naar die onderdrukte delen in ons die we lastig kunnen of willen zien. Die flink huishouden als ze op die onbewaakte momenten aan de oppervlakte komen in stroeve omgang of brutaal van woord, vasthoudend aan een idee-fixe, bang terugtrekkend of in aanval doorgaan, doodmoe op bed liggen of onhandige dingen doen. Vanwaar komen schaduwen? Het zijn stuk voor stuk onopgeloste kind-stukken die ons emotioneel onvolwassen houden in verantwoordelijkheid afschuiven naar anderen. We voelen ons als opgegroeide kinderen zo makkelijk berispt, miskend, gestraft, ongezien, verwaarloosd of mishandeld. Hoe meer schaduwen in onszelf overblijven uit de jeugd, hoe lastiger het leven wordt als volwassene. Dus als het leven niet echt loopt, stoppen we het vingerwijzen en vragen we ons dan af: Waarom doe ik weerom wat ik doe? Waarom spreek ik weeral zoals ik spreek? 

Wat zijn die schaduwen in de volwassen geworden mens? Het is dat obsessief en destructief gedrag waar je later spijt van hebt. Bij mij is dat een doorgeslagen openheid. Te rechtschapen, te loslippig, te openhartig. Elke prikkel, elke drift, elke impuls die in mij opkomt komt er ongefilterd uit. Het is zoals haren op de tanden hebben om hoorbaar te blijven. Het is als stoer doen om op te vallen. Het is elke grens opgeven om erbij te horen. En dan op het laatste nippertje terugtrekken uit angst dat ergens thuishoren niet lukt. Die onrustige bewegingen maakt me overweldigend voor mensen die uiteindelijk zelf terugtrekken op zoek naar rust. Als ik verlaten word, voel ik mij afgewezen in mijn eigen grote kind-schaduw: Ik mag er niet zijn. Daarom ben ik zo sterk gericht op bevestiging krijgen van buitenaf. Dan laat ik een ander aan het stuur van mijn eigen voertuig of laat de zoete inval besturen. Na een leven aan kettingbotsingen zet schaduwwerk me achter het stuur als enige bestuurder van mijn eigen voertuig. Als ik uitrij, leer ik stil zijn, gas doseren, uitkijken en zelf beslissen welke richting ik uitga. Met mijn intuïtie op de achterbank. Hoe beter ik leer besturen, hoe meer ik kan genieten van dat bevrijd gevoel niet meer overhoop te raken door het doen en laten van anderen. Als iets of iemand mij raakt, keer ik nu makkelijker naar binnen om te voelen welk stuk in mij aandacht vraagt. Negen op de tien keer heeft het te maken met het persoonlijk hoofd-thema van de klein-kind-geraaktheid.

Zakken in de schaduw is geen pretje. Het is niet voor de poes om het vingerwijzen te laten voor wat het is. Het vraagt moed om verantwoordelijkheid te dragen voor eigen pijnstukken. Het is een dankbaar werk dat bijdraagt aan een leven dat toenemend ervaren wordt als rijden op een effen weg, liever dan steeds weer vastlopen op die modderwegen. In het aangaan van een eerlijke relatie met jezelf wordt je bewust van je doen en laten. Het leven overkomt je minder snel. Het leven valt minder hard op je. Als je geraakt wordt, hoef je niet langer te wachten op reactie van de ander in een geraaktheid die je voortaan zelf kan opvangen. Je kan zelf met jouw ontroering aan de slag. Dat maakt jou autonoom. In schaduwwerk ontdekken we verborgen schatten als wijsheid, kracht en compassie. Toegewijd zijn in schaduwwerk wil niet zeggen dat het dramatisch zwaar moet zijn. Neem vooral adempauzes tussendoor, dat doe ik ook. Laat je omringen door vrienden, begeleiden door leraren. Combineer het geestelijk werk met lichaamswerk zodat je lijf mee volgt in mentale processen. Leer mild zijn voor jezelf. Accepteer je tekortkomingen. Blijf vooral fouten maken, eruit leren. Je bent niet alleen. We bewandelen samen dit pad. We zakken in deze tijd met velen en nog meer, om te rijzen naar die onvertaalde versie van onszelf. 

Mademoiselle Marteaux

Wellicht zijn alle draken in ons leven

Uiteindelijk prinsessen

Die er in angst en beven slechts naar haken
Ons eenmaal dapper en schoon te zien ontwaken.

Wellicht is alles wat er aan verschrikking leeft
In diepste wezen wel niets anders dan iets
Wat onze liefde nodig heeft - Rainer Maria Rilke